21 lipca 2021 r. Sekretariat Wspólnoty Energetycznej (Energy Community Secretariat), giełdy energii i dostawcy usług obrotu: Towarowa Giełda Energii (TGE), Bursa Romana de Marfuri (BRM), Ukrainian Energy Exchange (UEEX), Central Eastern European Gas Exchange Company Limited by Shares (CEEGEX) i EEX CEGH Gas Exchange Service (ECG), a także operatorzy systemów przesyłowych: Moldovatransgaz, Gas Transmission System Operator of Ukraine (GTSOU), FGSZ Natural Gas Transmission i GAZ-SYSTEM podpisali Porozumienie o współpracy regionalnej w zakresie rozwoju zintegrowanego rynku gazu w Europie Południowo-Wschodniej i Wschodniej (SEEGAS). Sygnatariusze zamierzają podejmować działania na rzecz: rozwoju transgranicznego handlu gazem ziemnym, np. na platformach giełdowych, wprowadzania przejrzystych, konkurencyjnych mechanizmów cenowych opartych na zasadach rynkowych oraz efektywnego działania transgranicznego przesyłu gazu i interoperacyjności.
Sekretariat Wspólnoty Energetycznej od początku jej istnienia wspiera integrację umawiających się stron z rynkami energetycznymi UE, co w przypadku Ukrainy i Mołdawii stopniowo staje się aktualnie rzeczywistością. Podpisanie Porozumienia SEEGAS jest owocem wspólnych starań głównych graczy w regionie, którym zależy na dalszym łączeniu giełdowych rynków gazu ziemnego – powiedział Janez Kopač, Dyrektor Sekretariatu Wspólnoty Energetycznej.
Celem Porozumienia jest przede wszystkim wypracowanie warunków dla funkcjonowania konkurencyjnego płynnego rynku SEEGAS oraz zapewnienie wszystkim jego uczestnikom i dostawcom usług nieograniczonego dostępu do poszczególnych rynków gazu ziemnego, na równych zasadach i zgodnie z prawodawstwem UE. Podpisanie dokumentu ma również ułatwić współpracę w zakresie wdrożenia skutecznego systemu rozliczeń towarowych dla transakcji dotyczących gazu ziemnego, zgodnego z najlepszymi praktykami europejskimi.
Zainicjowany przez Wspólnotę Energetyczną projekt SEEGAS odpowiada na aktualne potrzeby związane z dalszym rozwojem i integracją rynków gazu w regionie. Tworzy on dobrą platformę wymiany wiedzy oraz doświadczeń pomiędzy giełdami i operatorami działającymi na poszczególnych rynkach krajowych. Jestem przekonany, że na tej podstawie zostaną wypracowane rozwiązania sprzyjające transgranicznemu obrotowi gazem w naszym regionie – podkreślił Piotr Zawistowski, Prezes Zarządu TGE.
Gottfried Steiner, Prezes Zarządu austriackiego Central Eastern Gas Hub (CEGH) i przedstawiciel podpisujący Porozumienie w imieniu EEX CEGH Gas Exchange Service, dodał: Bardzo doceniam tę inicjatywę i jestem pewien, że przyczyni się ona do przyszłego rozwoju handlu gazem w regionie.
Z kolei Gabriel Purice, Prezes Zarządu Rumuńskiej Giełdy Energii (BRM), zapewnił: Od zawsze twierdziłem, że kraje w regionie muszą się lepiej poznać i działać razem, aby rozwiązać swoje problemy. Dokładnie to jest celem projektu SEEGAS, dlatego BRM z pełnym przekonaniem dołączyła do pierwszej propozycji współpracy. Jesteśmy pewni, że w krótkim czasie zostaną opracowane rozwiązania, które ułatwią transgraniczny przepływ gazu i stworzą sprawnie działający rynek regionalny.
Jesteśmy bardzo pozytywnie nastawieni do perspektyw współpracy z naszymi partnerami w regionie i Wspólnocie Energetycznej w ramach SEEGAS. Wierzmy, że może to usprawnić funkcjonowanie regionalnych rynków gazu, przyczyniając się do zwiększenia zarówno płynności, jak i obrotu transgranicznego – pokreślił Piotr Kuś, Zastępca Dyrektora Pionu Rozwoju Rynku Gazu GAZ-SYSTEM.
Przewodniczący Komitetu Giełdowego Ukraińskiej Giełdy Energii (UEEX) Oleksij Dubovskyi zauważył: W ramach SEEGAS otrzymaliśmy ogromną szansę nie tylko na znaczące usprawnienie naszych mechanizmów i wyeliminowanie wąskich gardeł, które uniemożliwiały rozwój handlu transgranicznego w regionie, ale także na ich ujednolicenie zgodnie ze standardami unijnymi.
Bardzo cenię sobie tę inicjatywę i wierzę, że pobudzi ona integrację rynku oraz wesprze rozwój handlu gazem w regionie – podkreślił Siergiej Makogon, Prezes Operatora Systemu Przesyłowego Gazu Ukrainy (GTSOU).
Podobnego zdania jest Ákos Rétfalvi, Dyrektor ds. Handlu i Usług Biznesowych węgierskiego operatora gazowego FGSZ, który oświadczył, że […] współpraca i połączone starania zaangażowanych stron to ruch, który dobrze rokuje z punktu widzenia przyszłego partnerstwa. FGSZ liczy na udział w tej inicjatywie wraz z innymi OSP, jak również dostawcami usług obrotu.
Wraz z rosnącym wpływem Europy Południowo-Wschodniej i Wschodniej na światowy handel gazem ziemnym inicjatywa SEEGAS może przynieść nową koncepcję dla regionu, jak również świetną platformę dla tworzenia sygnałów cenowych, przejrzystości i płynności – stwierdził Robert Szoke, Dyrektor ds. Operacji i Nadzoru w węgierskiej giełdzie gazu Central Eastern European Gas Exchange (CEEGEX).
Iurie Dolghier, Dyrektor Moldovatransgaz, dodał: Inicjatywa SEEGAS jest przyjmowana z zadowoleniem i doceniana jako korzystna platforma współpracy w ramach regionu, zwłaszcza w kontekście trwających reform rynku gazu w Republice Mołdawii.
Po podpisaniu dokumentu odbędzie się pierwsze spotkanie partnerów w ramach Wspólnego Komitetu Sterującego SEEGAS, który będzie się zbierać nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Porozumienie jest otwarte dla wszystkich giełd i operatorów systemów przesyłowych działających w regionie SEEGAS, którzy chcieliby przyłączyć się do inicjatywy na późniejszym etapie.